O Κρστε Πέτκοβ
Μισίρκοβ (Μακεδονικά: Крсте Петков Мисирков) υπήρξε Μακεδόνας φιλόλογος, ένας από τους κωδικοποιητές της μακεδονικής γλώσσας,
σλαβιστής, ιστορικός, εθνογράφος και δημοσιογράφος.
Ήταν ένας από τους ιδρυτές της μακεδονικής επιστημονικής και λογοτεχνικής κοινότητας στη Μόσχα, στο Βελιγράδι και στη Σόφια.
Ήταν ένας από τους ιδρυτές της μακεδονικής επιστημονικής και λογοτεχνικής κοινότητας στη Μόσχα, στο Βελιγράδι και στη Σόφια.
Γεννήθηκε στο Postol/Постол (Παλαιά Πέλλα) της Αιγαιατικής Μακεδονίας (σήμερα Βόρεια Ελλάδα)
στις 18 Νοεμβρίου 1874 και πέθανε στις 26 Ιουλίου 1926 στη Σόφια.
Ο Μισίρκοφ είναι ο συγγραφέας του πρώτου επιστημονικού περιοδικού
στη Μακεδονική γλώσσα, το "Βάρνταρ", και ο
συγγραφέας του περίφημου
βιβλίου "Μακεδονικές Υποθέσεις".
Το "Βάρνταρ"
είναι το πρώτο περιοδικό για την επιστήμη, τη λογοτεχνία και τα πολιτικά
ζητήματα γραμμένο στη μακεδονική, του οποίου ο συντάκτης και
ιδρυτής ήταν ο Κρστε Μισίρκοβ. Το
περιοδικό δημοσιεύθηκε την 1η Σεπτεμβρίου 1905 στην Οδησσό της Ουκρανίας.
Σχεδιάστηκε να βγαίνει μία φορά το μήνα, αλλά το περιοδικό εκδόθηκε μόνο σε ένα τεύχος.
Το "Βάρνταρ" αποτελούνταν από διάφορα τμήματα που ασχολούνταν με το μακεδονικό ζήτημα και την
ξένη προπαγάνδα, τη λαϊκή τέχνη, τη λογοτεχνία, τις στατιστικές και την
εθνογραφία της Μακεδονίας, καθώς και θέματα από την παγκόσμια γεωπολιτική.
Ο
βουλγαρικός και ο σερβικός τύπος, αντιδρώντας
στο έργο του Μισίρκοβ, ανησύχησε το εγχώριο κοινό για τις προθέσεις του περιοδικού «Βάρνταρ», αλλά και για την τριήμερη
διαμονή του Ντιμίτριϊα Τσούποβσκι στη Μακεδονία για την
προετοιμασία ανοίγματος σχολείων στη μακεδονική γλώσσα. Ο Μισίρκοφ εξουδετερώθηκε εγκαίρως, με κάθε είδος πιέσεων, ενώ ο Τσούποβσκι πιάστηκε
στο Βέλες από «τσεντραλιστή» βοεβόδα και αναγκάστηκε, με απειλή όπλου, να εξαφανιστεί από
τη Μακεδονία και να εγκαταλείψει την ιδέα της μακεδονικής εκπαίδευσης των
Μακεδόνων.
Το βιβλίο του Μίσίρκοβ "Μακεδονικές Υποθέσεις" είναι μια πολιτική ανάλυση της θέσης του μακεδονικού λαού και το σχέδιο προγράμματος για το Μακεδονικό εθνικό απελευθερωτικό κίνημα. Την ίδια στιγμή, εκθέτει τις πολιτικές αφομοίωσης των γειτονικών χωρών εναντίον του μακεδονικού λαού και της μακεδονικής γλωσσικής, πολιτισμικής και εθνικής ταυτότητας.
Στο βιβλίο, 10 χρόνια πριν από τους Βαλκανικούς πολέμους και τη Συνθήκη του
Βουκουρεστίου, που προέβλεπε την
δυνατότητα διαίρεσης της Μακεδονίας μεταξύ των βαλκανικών κρατών, προτείνει την
ενοποίηση όλων των Μακεδονικών
εθνοτήτων,
συμπεριλαμβανομένων των διανοούμενων,
των επαναστατικών και απελευθερωτικών δυνάμεων και κινημάτων
προς τον αγώνα για την
απελευθέρωση της Μακεδονίας,
προκειμένου να αποφευχθεί αυτή η διαδικασία, και προτείνει την εισαγωγή και την ευρεία αποδοχή του όρου
Μακεδονικού / Μακεδονικό για επίσημη
χρήση της ιθαγένειας του Μακεδονικού σλαβικού πληθυσμού στα βιλαέτια
της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην περιοχή της Μακεδονίας.
Συνειδητοποιώντας την
τότε πολιτική κατάσταση στη Μακεδονία μετά την εξέγερση του Ίλιντεν, ο
Μισίρκοβ εξετάζει επίσης την προτεινόμενη μεταρρύθμιση Mürzsteg ως θετική πολιτική απόφαση για τη Μακεδονία και τους Μακεδόνες
και επίσης πιστεύει ότι λόγω του κίνδυνου της διαίρεσης της Μακεδονίας, εξαιτίας της ανάμιξης των
γειτονικών χωρών και των προπαγανδιστών τους, καλύτερη είναι η συνεργασία και η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην
Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία θα διατηρήσει την ακεραιότητα της Μακεδονίας,
και θα μειώσει την ταλαιπωρία και τις σφαγές του Μακεδονικού λαού, αντί αυτός να διεξάγει έναν επαναστατικό αγώνα που ενθαρρύνεται κάτω από τη σημαία ενός μέρους του πληθυσμού και της
κοινωνίας.
Το βιβλίο "Μακεδονικά Υποθέσεις" εκδόθηκε
το 1903 στη Σόφια, στο τότε
Βασίλειο της Βουλγαρίας, και τυπώθηκε στη λεγόμενη "Φιλελεύθερη Λέσχη".
Το ίδιο το βιβλίο έχει πάνω από 120 σελίδες και χωρίζεται σε πέντε μέρη κι ένα
πρόλογο. Τέσσερα από τα πέντε κεφάλαια είναι στην πραγματικότητα λόγοι που ο
Μισίρκόφ διαβάζει στις συναντήσεις του με τους μακεδονικούς
λογοτεχνικούς κύκλους στη Ρωσία.
Σε αυτό το βιβλίο ο ίδιος υποδεικνύει τη διάλεκτο της Κεντρικής Μακεδονίας ως τη λογοτεχνική μακεδονική γλώσσα και
καθορίζει το εθνικό του πρόγραμμα, στο οποίο κύρια θέση έχει το ζήτημα της μακεδονικής
λογοτεχνικής γλώσσας. Με αυτό το βιβλίο, παρουσίασε θεωρητικά τις απόψεις για
τη διαμόρφωση της μακεδονικής λογοτεχνικής γλώσσας. Η γλώσσα του είναι στην
πραγματικότητα μια τυποποιημένη γλώσσα και αποτελεί στέρεη βάση για την
οριστική τυποποίηση και κωδικοποίηση της μακεδονικής γλώσσας. Το τελευταίο
άρθρο σε αυτό το βιβλίο έχει τίτλο «Λίγα λόγια για τη
Μακεδονική λογοτεχνική
γλώσσα» και είναι το πρώτο επιστημονικά τεκμηριωμένο, θεωρητικά στέρεα τοποθετημένο και πρακτικά αναπτυγμένο έργο για την κωδικοποίηση της μακεδονικής γλώσσας.
Ο Μισίρκοβ ξεκινά από τα χαρακτηριστικά της μακεδονικής
γλώσσας σε σχέση με άλλες σλαβικές γλώσσες. Εξετάζει την ιστορία της, την
πρακτική εφαρμογή της στην παιδεία, καθώς και ιστορικές συνθήκες που συμβάλλουν
στην επιλογή της δυτικομακεδονικής ομιλίας και
στην αύξηση του επίπεδου της λογοτεχνικής γλώσσας.
Σύμφωνα με τον Μίσίρκοβ
η ανάγκη μιας ξεχωριστής
μακεδονικής λογοτεχνικής
γλώσσας είναι προς το εθνικό συμφέρον του μακεδονικού
λαού και ένα επιτυχημένο
εργαλείο για τον εθνικο-πολιτικό αγώνα ενάντια στην ξένη
προπαγάνδα και τη χρήση ξένων γειτονικών γλωσσών.
Ο Μισίρκοβ
είναι αποφασισμένος να
επιλύσει γρήγορα το θέμα της μακεδονικής
γλώσσας και διαμορφώνει τις απόψεις του σχετικά με τη μακεδονική λογοτεχνική
γλώσσα, κυρίως σε τρία σημεία:
Ως βάση της λογοτεχνικής γλώσσας παίρνει τις κεντρικές ομιλίες (στη γραμμή Βέλες - Πρίλεπ - Μπίτολα - Οχρίδα), επειδή είναι εξίσου
μακριά από τις γειτονικές σλαβικές λογοτεχνικές γλώσσες (βουλγαρική και
σερβική)
Οριζει την ορθογραφία σε φωνητική βάση, με
μικρές παρεκκλίσεις από την ετυμολογία
- στο λεξικό
προτείνει να συμπεριληφθούν στοιχεία όλων των μακεδονικών διαλέκτων
Έτσι, με την προφορά και την ορθογραφία επιμένει:
απαλλαγή των μεσοφωνηεντικών συμφώνων, και αυτά σε β (τσοεκ, ζζιοτ, ζμποροϊ κλπ), σε χ (ντουοτ, Οριντ), σε ντ (σοζνταϊ) κ.λπ.
φ αντί του παλιού χ (ουσπεφ)
η πρόβλεψη της
μαλακής προφοράς των κ’ και ν’ (μπραϊκ’α, σταϊν’ε)
η ομάδα шч (σστσο, οπσστσ)
ομάδες στp, ζντρ σε όλες τις περιπτώσεις (στρεντ, ζντρελ, πραζντνα)
η επέκταση τσκι αντί του σκι (μακεντοντσκι, μπαλκαντσκι)
Στο μορφολογικό τομέα, επιμένει στη κατάληξη -τ στο τρίτο ενικό πρόσωπο, ενεστώτα χρόνο (τρεμπιτ, μισλιτ, ζνατσιτ), όπως επίσης στις
μορφές του βοηθητικού ρήματος
ϊετ, σετ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρόταση οντ έχει δύο μορφές, οπότε παρατηρούμε τη χρήση της πρότασης
οτ πριν από τη λέξη που ξεκινάει σε άφωνο σύμφωνο και η πρόταση οντ έρχεται πριν από την έναρξη ηχητικού σύμφωνου και των φωνήεντων.
Ο Μισίρκοβ δέχεται το κυριλλικό αλφάβητο και το καταρτίζει στις σύγχρονες αρχές. Στο μακεδονικό κυριλλικό εισάγει αρκετά νέα γραφήματα: i, k’, Γ’, Η’, Λ’, με τα οποία το διαφοροποιεί
από τις άλλες κυριλλικές γραφές. Επίσης, σύμφωνα με την
φωνητική ορθογραφία, επιμένει στην καταγραφή της εξίσωσης επί του ήχου.
Στο λεξιλόγιο, και ιδιαίτερα στο σχηματισμό λέξεων, επιμένει
στο λαϊκό λεξιλόγιο και τον πηγαίο μοντέλο σχηματισμού λέξεων: ντελεζζ, προντολζζαατς,
οπιτουατσκα και ούτω καθεξής.
Επίσης, ο εφευρέτης της «μακεδονικής» γλώσσας, ο προαναφερθείς Χρίστο Μισίρκωφ, έγραφε το 1924 ότι: «…Εμείς (οι Σλάβοι της Μακεδονίας) είμαστε περισσότερο Βούλγαροι από εκείνους της Βουλγαρίας…» [“Ние сме българи, повече българи от самите българи в България“ — Kръстe Мисирков “We are Bulgarians, more Bulgarians than the Bulgarians themselves in Bulgaria ” — Kr'ste Misirkov]. Για όσους τυχόν γνωρίζουν βουλγαρικά, τους παραπέμπω για περισσότερες λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα Vesti.bg (http://news.netinfo.bg/?tid=40&oid=995281) όπου υπάρχει το σαρκαστικότατο άρθρο «Как "бащата на македонизма" Кръстьо Мисирков се оказа чист българин» (Πώς ο «πατέρας του μακεδονισμού» Χρίστο Μισίρκωφ αποδεικνύεται καθαρός Βούλγαρος).
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ προσωπικός εθνικός αυτοπροσδιορισμός του Κρστε Μισίρκοβ (ανάλογα των εποχών και των συγκυριών στη ζωή του) δεν αναιρεί το σπουδαίο έργο του ως Μακεδόνα επιστήμονα γλωσσολόγου. Υπήρξε ο πρώτος Μακεδόνας που κωδικοποίησε τη μητρική του γλώσσα, τη μακεδονική! Αυτό δεν αλλάζει, με όσες βουλγαρικές πολιτικές προπαγάνδες κυκλοφορήσουν!
ΔιαγραφήΜπράβο σας! Αναμένουμαι περισσότερα. Απλά αν μπορουσα να κρητικάρω θα πρότεινα να είστε πιο προσεκτικοί σε κάθε ανάρτηση σας σχετικά με ορθογραφικά, γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα. Είναι πολύ καλή και πολύ σημαντική και αναγκαία η δουλεία σας αυτή και το έργο αυτο που επιτελείτε, γι' αυτό και είναι πολύ κρίμα να παρατηρούνται τέτοια λάθη. Καλόν αγώνα με δύναμη, τόλμη και παρρησία εύχομαι. Μπλαγκοσλόβενα ι σρέκνα νόβα γκόντινα 2019!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣ' αυτή την ΑΜΚΕ το τελευταίο πράγμα που απασχολεί τα μέλη του, και όσους γράφουν εδώ, ειναι η ορθότητα της ελληνικής γλώσσας στο γραπτό λόγο. Άλλωστε ειναι πολύ λίγοι οι Έλληνες που μπορούν να γράφουν "σωστά". Δεχόμαστε όμως κάθε παρατήρηση για διόρθωση, τύπου proof-reading, αν θέτετε να αναλάβετε αυτό το ρόλο. Ευχαριστώ.
ΔιαγραφήΠοια μακεδονικη γλωσσα πλακα κανετε? βουλγαρικα ειναι με οχι και μεγαλη διαφορα στην προφορα! σαν να μιλαει αθηναιος με καρδιτσιωτη ενα πραγμα..και μετα απο χρονια να πουμε καρδιτσιωτικη γλωωσα...γελαει το παγκοσμιο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτη Βουλγαρία μιλούν βουλγαρικά, στη Μακεδονία μακεδονικά.
Διαγραφή